Alles wat je moet weten over de gezonde tong en tandgezondheid

Deze informatie is informatief bedoeld om inzicht te krijgen in mogelijke oorzaken en oplossingen. Deze informatie is niet bedoeld ter vervanging van het medisch advies.

Wat zegt de kleur en de structuur van je tong over je gezondheid?

Een goede gezondheid begint bij een gezonde mond. Daar hoort ook de tong (glossa) bij. Aan de kleur en structuur van de tong is veel af te lezen. De tong zelf kan ook ziek zijn. Een afwijking van de tong kan een symptoom zijn behorend bij een aandoening of een gevolg zijn van medicatiegebruik. We geven een overzicht van weetjes over de tong, aandoeningen en tips over de verzorging van de tong. We beginnen met de gezonde tong.

Hoe ziet een gezonde tong eruit

Een gezonde tong is licht bobbelig (papillen) mooi egaal roze tot licht rood, zonder ruwe oppervlakken, groeven of andere oneffenheden en heeft geen geur.

De anatomie van de tong

Onze tong is in 3 secties verdeeld. De tongwortel, het tonglichaam en het puntje van de tong. De bovenkant van de tong wordt de tongrug genoemd. De tong is verbonden met de onderkaak, het tongbeen en de schedelbasis. De tong bestaat vooral uit spieren met ertussen de bloedvaten en zenuwen. De tong is met mondslijmvlies bedekt. De smaakpapillen zijn zenuwuiteinden op de tong en op het achterste gedeelte van het gehemelte die door stoffen in voedsel worden geprikkeld. Met deze smaakpapillen kan je vijf verschillende smaken onderscheiden: zoet, zout, bitter, zuur en umami. Recent is ontdekt dat de verschillende pappillen alle smaken kunnen onderscheiden.

Pittig of pikant is de pijn die een smaakpapil registreert bij het proeven van pikante stoffen.

De functies van de tong

De tong heeft vele functies waar we vaak niet bij stil staan. De tong gebruiken we voor onze spraak. Met behulp van de tong vormen we woorden, spraakklanken en kunnen we articuleren. We nemen smaken waar, proeven met de tong. We voelen de structuur, textuur van het eten mede met de tong. De speekselklieren dragen bij aan de eerste fase van de spijsvertering, daarom is goed kauwen zo ontzettend belangrijk. De tong speelt een belangrijke rol bij het kauwen, slikken en het reinigen van het gebit tijdens het eten.

Reinigen van de tong cultureel bepaald

In de Westerse beschaving is het reinigen van de tong nog niet helemaal ingeburgerd al komt er wel steeds meer aandacht voor. In heel wat culturen is het wel heel gewoon. In Suriname bijvoorbeeld poetst men de tong al vanaf jonge leeftijd. In Afrika, Arabië, Zuid-Europa, Zuid-Amerika en veel Oosterse culturen is de tonghygiëne onderdeel van de dagelijkse hygiëne.

Hoe de tong te reinigen?

Je kan je tong reinigen door tijdens het tandenpoetsen je tong mee te poetsen. Er zijn tongschrapers al dan niet in combinatie met een tongborstel. Je beweegt je tong met negen verschillende spieren. De zenuwen sturen deze informatie door naar de hersenen en vertalen dit als een smaakwaarneming. Zo kan je verschillende smaken proeven.

De tong verdient dezelfde aandacht als de zorg voor je gebit.

Hoort de tong bij de tandarts of de huisarts?

Bij wie moet je zijn als je een probleem hebt met je tong? En bij twijfel kan je gerust naar de huisarts of tandarts gaan, deze zal je doorverwijzen als dat nodig blijkt.

Verdoving van de tong na tandartsbezoek

Hoe kan het dat je tandvlees of kaak wordt verdoofd voor een behandeling en dat ook je tong verdoofd is? Tijdens een tandheelkundige behandeling waarbij je een verdoving hebt gekregen kan de tong doof of prikkelend aanvoelen. Dit komt door een tijdelijk verminderde functie van een zenuw. Verdoving van de tong voel je vaak in je wang, lip of tong. Wanneer de verdoving is uitgewerkt zal ook het gevoel weer terugkomen in de tong. Tintelingen die je kan gaan voelen is een teken dat het gevoel weer terugkomt.

Problemen met de tong

Vieze tong

Een vieze tong met aanslag en/of beschadigingen veroorzaakt naast een vervelend gevoel ook een vieze adem. Aanslag op de tong kan hardnekkig zijn en na het poetsen lijkt de tong dan niet helemaal schoon.

Zere tong, mondbranden

Een pijnlijke tong wordt ook wel Glossodynie genoemd. Een zere tong kan heel veel verschillende oorzaken hebben; verbranding door drinken van hete drank, te sterk gekruid of zuur voedsel, een schimmelinfectie, oprispend maagzuur, een allergische reactie op bepaalde voedingsmiddelen, hormonale schommelingen, tekort aan bepaalde voedingsstoffen, tandenknarsen en tongpersen (stress), ouderdom, een slecht zittend kunstgebit, diabetes, bloedarmoede, depressies of angststoornissen, bijwerking van bepaalde medicatie of schade aan zenuwen. Ook na een medische handeling of bepaalde medicatie kan mondbranden al dan niet tijdelijk ontstaan.

Kleur van de tong

Paarse tong
Bleke tong
Rode punt van de tong
Rode tong
Felrode tong met hobbelige papillen
Bruine tong
Witte aanslag
Gele tong
Zwarte aanslag

Structuur van de tong

Een gezonde tong heeft kleine bultjes op het oppervlak, de papillen. Er zijn verschillende condities en aandoeningen die de structuur van de tong kunnen beïnvloeden.

Aandoeningen van de tong

Verschillende aandoeningen kunnen de gezondheid en structuur van de tong beïnvloeden. Het is belangrijk om op te letten op veranderingen in de tong die kunnen wijzen op onderliggende gezondheidsproblemen.

Behandelingen van de tong

Voor veel aandoeningen aan de tong is er geen behandeling voorhanden wel zijn middelen en tips ter symptoombestrijding die tevens de genezing kunnen bevorderen. Voor aandoeningen waarbij de klachten van de tong slechts één van de symptomen is zal je waarschijnlijk al onder behandeling zijn van de huisarts of specialist.

Wat kan je zelf doen

Er zijn verschillende tips en methoden die je kunt toepassen om de gezondheid van je tong te verbeteren en eventuele klachten te verminderen. Een goede mondhygiëne en gezonde levensstijl spelen hierbij een belangrijke rol.

Tongversiering, tongpiercing

Overweeg je een tongpiercing? Het is belangrijk om de risico's en mogelijke complicaties te kennen voordat je een beslissing neemt om je tong te laten piercen.